تأثیرات جانبی داروی ضد دیابتی rosiglitazone و ارتباط آن با عملکرد بافت چربی

برای بهبود یا برای بیماری....؟ گروهی از داروهای پایین آورنده ی قندخون به نام rosiglitazone (نام تجاری Avandia) به دلیل افزایش حوادث قلبی عروقی دربیماران اخیراً مورد بررسی های فراوانی قرار گرفتند ، اما به نظر می رسد مصرف این داروها با فواید غیر قابل توضیح عروقی وافزایش وزن ناخواسته همراه است.

دو تحقیق جداگانه که در مجله ی cell Metabilism درماه july (2011) به چاپ رسیده است به بررسی تأثیرات این داروها که به thiazolidinediones(TZDs) معروف هستند و ریشه ی آن به فعالیت آن داروها در بافت چربی مرتبط است، پرداخته اند.

یافته های تحقیق اخیر دید بیولوژیکی جدیدی را در مورد بافت چربی ونقش آن در کنترل متابولیک و تولید داروهای جدید و موثرتر و دارای عوارض جانبی کمتر نشان می دهد. داروهای  TZDs یا "تیازولیدین دیونها" دارای اثرات جانبی زیادی هستند.

 به گفته ی دکترGraff ازدانشگاه Texas southwestern Medical center : ما باید راهی برای جایگزین نمودن این داروها با داورهایی با عوارض کمتر بیابیم. مطالعات اولیه نشان داد که داروی TZDs  سبب ایجاد تغییراتی در بافت چربی (ادیپوز) می شود در ضمن اینکه سلولهای جدید چربی که ادیپوسیت نام دارد را ایجاد می کند، این تغییرات که با مصرف TZDs  در بافت چربی ایجاد می شود سبب اضافه وزن بیمار می گردد.

گروه تحقیقاتی دکتر Graff می خواستند بدانند که آیا این تاثیرات با سلولهای بنیادی ادیپوز به عنوان منبع تمام ادیپوسیت های جدید ارتباط  دارد؟

سلولهای بنیادی ادیپوز قبلاً در جدار رگهای خونی که بافت چربی را مشروب و تغذیه می کنند، شناسایی شده اند، این سلولهای بنیادی به عنوان هدف قابل دسترس برای درمان درنظر گرفته شدند. در حقیقت گروه تحقیقاتی دکتر Graff نشان دادند که رزیگلیتازون سبب افزایش چشمگیر تبدیل سلولهای بنیادی ادیپوز به سلولهای ادیپوسیت جدید می شود وشاید به همین دلیل بیمارانی که این دارو را مصرف می کنند،اضافه وزن می یابند. بعد از 2 ماه مصرف دارو سلولهای بنیادی بطور کلی از نظر مولکولی وعملکردی تغییر می یابند . یعنی سلولهای بنیادی به همان روش قبلی تکثیر نمی شوند  و دیگر سلولهای چربی نمی سازند. دکتر Graff می گوید: به نظر می رسد که سلولهای پیش ساز سلولهای چربی بیش از حد به فعالیت پرداخته و نیروی خود را برای تولید سلولهای بیشتر از دست داده اند.

یافته های این تحقیق شواهد مهمی را دال بر تغییر بیولوژی بافت چربی برای اهداف درمانی از طریق سلولهای بنیادی ونحوه ی عملکرد داروی TZDs وامکان بهبود تأثیرات این دارو ارایه می دهد.

اگر چه داروی TZDs برای کاهش قند خون بسیار موثر است اما عوارض جانبی آن و نگرانی در مورد افزایش خطرات قلبی-عروقی با مصرف  TZDs نیاز به یافتن درمان جایگزین را افزایش می دهد. درک بهتر این موضوع که آیا داروی TZDs  سبب تغییر در دودمان سلولهای ادیپوز می شود واینکه چگونه این عمل را انجام می دهد ، می تواند نحوه ی افزایش حساسیت به انسولین را توضیح داده و می تواند به تولید نسل بعدی داروهای افزایش دهنده ی حساسیت انسولین کمک کند.

در مطالعه ی دوم که توسط محققین چینی درهنگ کنگ انجام شد، تأثیرات عروقی مصرف داروهای رزیگلیتازون که ممکن است با هورمون ادیپونکیتن که از بافت چربی ترشح می شود مرتبط باشد، مورد بررسی قرار گرفت.

بر اساس تحقیقات قبلی که توسط Huang و گروه تحقیقاتی xu انجام شد، مشخص گردید که هورمون ادیپونکیتن درمیان هورمونهای بافت چربی غیر عادی بوده و مقدار آن در افراد چاق کاهش می یابد. برخی از محققین معتقدند این هورمون دارای اثر مراقبتی بروی رگها و عروق خونی است.

در موشهای دیابتی ، محققین دریافتند که ادیپونکتین تأثیرات درمانی مصرف رزیگلیتازون را سبب می شود.

درمان بارزیگلیتازون سبب تحریک ترشح ادیپونکتین از بافت چربی جدا شده از بدن می شود. پیوند بافت چربی از موشهای تحت درمان با رزیگلیتازون به موشهای دیابتی درمان نشده ،سبب انبساط عروق خونی در این موشها می گردد.

دکتر Huang می گوید: مطالعات ما اهمیت ترشح ادیپونکتین  از بافت چربی را در پاسخ به TZD نشان می دهد. این موضوع نشان می دهد که با تولید عوامل دارویی بالابرنده ی ترشح ادیپونکتین که از تأثیرات غیر دلخواه TZDs جلوگیری می کند، می توانیم روش درمانی موثری را برای درمان و جلوگیری از بیماریهای عروقی که بر اثر چاقی و دیابت حادث می شود، ایجاد کنیم.

او می افزاید : ما چندین ترکیب طبیعی گیاهی خوراکی را که سبب افزایش مقدار ادیپونکتین می شوند یافته ایم و در حال حاضر طرحهایی برای بررسی اینکه این ترکیبات قابلیت مصرف دارویی دارند، درحال بررسی است.

منبع: www.sciencedaily.com